Urodzony 15 sierpnia 1920 r., w Miechowie – w czasie, gdy pod Warszawą trwały zażarte walki z wojskami bolszewickimi. Syn Wacława, nauczyciela fizyki i matematyki miechowskiego Gimnazjum i Leokadii. Młodość spędził w Wilnie, gdzie działał w harcerstwie. Już jako 19 latek walczył w wojnie obronnej 1939 r. w ramach 77 pułku piechoty i został ranny pod Janowem Lubelskim. W okresie okupacji niemieckiej zaangażowany był w działalność konspiracyjną, za co zresztą trafił do więzienia niemieckiego a później do obozu w Stutthof – jako więzień nosił nr obozowy 10525. Z obozu wyszedł dopiero 9 maja 1945 r.
Cała rodzina Tadeusza Płużańskiego została mocno doświadczona w okresie okupacji. Ojciec Wacław, został zakatowany w największym niemieckim więzieniu politycznym na terytorium okupowanej Polski na Pawiaku w Warszawie, brat został zastrzelony przez Niemców na jednej z ulic Warszawskich.
Po wojnie Płużański zaangażował się w działalność konspiracyjną, był min. współpracownikiem Rotmistrza Witolda Pileckiego. W maju 1947 r. został aresztowany i poddany został brutalnemu śledztwu, a jego oprawcami byli min. Józef Różański, Eugeniusz Chimczak czy Adam Humer.
Podwójna kara śmierci – był to wyrok jaki 15 marca 1948 r. usłyszał Tadeusz Płużański. Swego rodzaju paradoksem historii jest fakt, iż przewodniczącym składy sędziowskiego orzekającego w sprawie tzw., grupy Witolda, był ppłk Jan Hryckowian, w czasie wojny zaangażowany w działalności ZWZ/AK m.in. na ziemi miechowskiej.
Po dwóch miesiącach spędzonych w celi śmierci, w oczekiwaniu na egzekucję, Płużański został poinformowany o zmianie kary śmierci na karę dożywotniego więzienia. Na wolność wyszedł w 1956 r. początkowo pracował jako ślusarz. Tylko dzięki uporowi i determinacji podjął studia na Uniwersytecie Warszawski na Wydziale Filozoficznym, które doprowadziły go później do tytułu profesora.
W październiku 1990 r. Wojskowy Sąd Najwyższy unieważnił wyroki zapadłe w procesie grupy Rotmistrza Pileckiego w 1948 r. i uwolnił skazanych od stawianych im zarzutów.
Na mocy postanowienia Prezydenta RP z 10 listopada 1994 r. za wybitne zasługi na rzecz niepodległości i suwerenności Polski oraz działalność społeczną w organizacjach kombatanckich Tadeusz Płużański został odznaczony KRZYŻEM OFICERSKIM ORDERU ODRZODZENIA POLSKI.
Zmarł w wieku 82 lat w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim.
Źródło:
- Zaich T., Miechowianie, Miechów 2006, s. 159.
- Płużański T., Z otchłani, Warszawa 2014.
- Prasa, internet.
