Urodził się w 1840 r. w Sobniowie. Jego rodzice gospodarowali na niewielkim majątku ziemskim. W 1863 r. studiował medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim. 7 lutego tego roku przybył do obozu Apolinarego Kurowskiego. Szczęśliwie przeżył klęskę bitwy miechowskiej i udało mu się przejść granicę między zaborami w okolicach Czernej pod Krzeszowicami. Tam przenocował wraz z towarzyszami w chłopskiej chacie. Niestety chłopi dali znać do władz austriackich i zostali rankiem brutalnie aresztowani przez żandarmów. Po krótkim pobycie w kazamatach twierdzy Kraków zostali uwolnieni. Po kilku dniach wstąpił do oddziału Anastazego Mossakowskiego. W trakcie wyprawy został wysłany jako rekonesans i uchwycony przez żołnierzy austriackich. Znowu trafił do więzienia i został skazany na odbycie kary kilku miesięcy. Po uwolnieniu w sierpniu 1863 r. wstąpił do oddziału Dionizego Czachowskiego. Uczestniczył w bitwie pod Jurkowicami gdzie został przez Rosjan wzięty do niewoli. Wywieziony do centralnej Rosji dopiero po kilku miesiącach doczekał się sądu wojennego we Włodzimierzu. Skazano go na 3 letni pobyt w symbirskich rotach aresztanckich. W międzyczasie etapami dotarł do Permu. W 1865 r. do odbycia kary został wysłany do Symbirska. Gdy tam dotarł okazało się, że miasto został całkowicie spalone stąd wysłano go do Tuły. Tam wiosną 1865 r. pracował przy budowie torów kolejowych. Staraniem posła księdza Ludwika Ruczki (Ojca Sybiraków) proboszcza w Kolbuszowej został reklamowany z obycia dalszej kary jako poddany austriacki. Poniewierany przez konwojentów powrócił do kraju w 1866 r. i dotarł do rodzinnego domu. Później pracował jako urzędnik pocztowy.
MF
Źródła:
- Roman Wilusz, „Wspomnienia z powstania r. 1863 i z niewoli”– rękopis CBN Polona
- www.genealogia.okiem.pl
Romuald Wilusz po powrocie z zesłania na Syberię
